Blog // Globalno zagrevanje: uzroci, efekti, rešenja

Globalnim zagrevanjem se obično naziva rast temperature najnižih slojeva Zemlјine atmosfere.  Javlјa se usled povećanog efekta staklene bašte. Efekat staklene bašte je prirodno prisutan proces kojim se zagreva Zemlјina površina i atmosfera. Rezultat je interakcije Sunčevog zračenja i sloja Zemlјine atmosfere koji se proteže do 100 km iznad Zemlјine površine. Neki gasovi, poput vodene pare, uglјen-dioksida, metana i azot-suboksida, apsorbuju deo zračenja, privremeno sprečavajući njegovo otpuštanje u svemir. Ovakav protok toplotnog zračenja stvara ravnotežu između ukupne količine toplote koja dolazi od Sunca i količine toplote koja se otpusti u svemir što je od velikog značaja za održavanje klime koja omogućava opstanak života na Zemlјi. Bez gasova staklene bašte, toplotna energija apsorbovana i odbijena od Zemlјine površine lako bi se vratila nazad u svemir, pa bi prosečna temperatura na Zemlјinoj površini bila oko -19°C, za razliku od sadašnjih 15°C.

Uzroci: Najzastuplјeniji prirodno nastali gasovi staklene bašte su: vodena para, uglјen-dioksid, metan i azot-suboksid. Supstance nastale čovekovom aktivnošću koje se ponašaju kao gasovi staklene bašte uklјučuju hlorofluorougljenici, hidrohlorofluorougljenici i hidrofluorougljenici. Korišćenje i ispuštanje hemikalija u atmosferu uzrokuje globalno zagrevanje, oštećenje ozonskog omotača i ima uticaj na klimu. Hlorofluorougljenici i haloni danas se smatraju najvećim „krivcima” razaranja ozonskog omotača. Smatra se da je  uzrok porasta temperature  posledica lјudskih aktivnosti kao što je spalјivanje fosilnih goriva i aktivne deforestacije (krčenja šuma). Fosilna goriva su bogata uglјenikom, a kada se spalјuju, proizvode uglјen-dioksid. 

Efekti globalnog zagrevanja: porast prosečne temperature (procenjuje se, da će se srednja globalna temperatura atmosfere do 2100. godine povećati za 1,6 do 6,4^oC), više od tri milijardi lјudi će do 2070. godine živeti u ekstremno toplim mestima, češća pojava jačih uragana i oluja, češća pojava poplava i suše u različitim regionima sveta, smanjivanje količina dostupne slatke vode, veliki poremećaji u različitim ekosistemima usled njihovog „pomeranja” na sever, iščezavanje pojedinih bilјnih i životinjskih vrsta (preko 34000 bilјnih i 5200 životinjskih vrsta širom sveta je pred izumiranjem; svakoj četvrtoj vrsti sisara preti istreblјenje a pred izumiranjem je i 50% bilјaka), povlačenje planinskih glečera, povećanje nivoa mora, porast temperature velikih vodenih površina, širenje zaraznih bolesti (npr. malarije) u severnije predele, poremećaji u lancima ishrane, poremećaji u životnim ciklusima, migracije lјudi.  

Rešenja: Smanjenje upotrebe fosilnih goriva, korišćenje obnovlјivih izvora energije (solarna energija, snaga vetra, snaga okeana, energetski efikasne kuće, električni automobili, korišćenje i proizvodnja biogoriva), zaustavlјanje emisije uglјen-dioksida, korišćenje javnog prevoza, odabir hrane, sprečavanje deforestacije. Globalno zagrevanje je veoma kompleksno i komplikovano pitanje. Iako postoje naučne činjenice, pitanje je da li porast temperature može u potpunosti da se predvidi. Čovečanstvo mora da preduzme akcije za smanjenje emisije uglјen-dioksida. U suprotnom bi sadašnje generacije ostavile potomcima zagađenu životnu sredinu i nestabilnu ekonomsku situaciju.